T. Nejat Eralp – Tarih Boyunca Türk Toplumda Silah Kavramı ve Osmanlı İmparatorluğunda Kullanılan Silahlar

T. NEJAT ERALP

 

Osmanlı Padişahlarının Kılıç Kuşanmaları

“Osmanlı İmparatorluğunda dini yönden ve Türk töresi gereği olarak bir taç bulunmamaktadır. Ancak padişahların cülus (tahta oturma), biat (çevreden ve bağlılardan itaat ve sadakat sözü alma) törenlerinden başka bir de kılıç kuşanma törenleri vardır ki bu tören Batı hükümdarlarının taç giyme törenlerinin çeşidi olarak kabul edilebilir.

‘Taklid-i Seyf’ adı verilen bu törenin bir İslami gelenek olduğu ve Osmanlılarda Osman Gazi ile başladığı söylenilse de bu konuda kesin bir kaynak ve belge bulunmamaktadır. Törenler İstanbul’un fethinden sonra Eyüp Sultan’da yapılmış ve burada ilk defa Fatih Sultan Mehmed’e Akşemsettin tarafından kılıç kuşatılmıştır. Fatih Sultan Mehmed tarafından konulan Eyüp’te kılıç kuşanma adeti kesin olarak bütün hükümdarlar tarafından aynen uygulanmamıştır.

Padişahların kılıç kuşanma günlerinin, tahta çıktıklarından kaç gün sonra olduğuna dair de kesin bir süre verilmemektedir. Genellikle 2 ile 8 gün arasında değişen bu sürenin bazı padişahlarda daha uzun olduğu da görülür.

Padişahların kuşandığı kılıçlar sarayda kutsal emanetler arasında bulunan Hz. Muhammed, Halid Bin Velid, Hz. Ömer’e ait kılıçlarla Osmanlı hükümdarlarından Osman Gazi ve Yavuz Sultan Selim’in kılıçlarıdır. IV. Murad gibi bazı padişahlar hem Hz. Muhammed’in, hem de Yavuz Sultan Selim’in kılıçlarını kuşanmışlardır. Bunda gözlenen amaç Hz. Muhammed’in veya diğer İslam büyüklerinin kılıçları ile İslam dünyasına hakimiyet, Yavuz Sultan Selim veya diğer büyük hükümdarların kılıçları ile Osmanlı Ülkesi üzerindeki hakimiyetin vurgulanması olduğu açıktır.

Kılıç alayı denilen padişahın çevresi devlet ve ordu ileri gelenlerinin teşkil ettiği topluluk padişahı Eyüp Sultan’a gidişinde uğurlarlar, Eyüp Sultan’da Şeyhülislam veya Nakib-ül Eşraf efendi yahut Çelebi Efendi tarafından kılıç kuşatılıp, dualar yapıldıktan sonra aynı alayın karşılaması ile karadan veya denizden saraya dönmüşlerdir. Osmanlılarda son kılıç kuşanma töreni VI. Mehmed Vahideddin’e yapılmış ve Bingazi’den bir denizaltı ile gelen Şeyh Seyyid El Sünusi tarafından kılıç kuşatılmıştır” (s. 76-68).

 

Eralp, T. Nejat (1993). Tarih Boyunca Türk Toplumda Silah Kavramı ve Osmanlı İmparatorluğunda Kullanılan Silahlar, TTK Yayınları, Ankara.

Yorum bırakın

WordPress.com'da bir web sitesi veya blog oluşturun

Yukarı ↑