Career-Kariyer
“Career artık bir kişinin yaşamdaki ya da buradan türetilerek mesleğindeki ilerlemesini anlatmak için o kadar çok kullanılıyor ki, aynı bağlamda hipodromdaki koşuyolu ve dörtnala koşma anlamlarını hatırlamak güç – gerçi kimi bağlamlarda, “careering about” [süratle gitmek] deyiminde olduğu üzere, yaşamaktadır.
Career İngilizce’de 16. yüzyılın başlarında görülür, Fransızca yakınkök carriere‘den koşuyolu-, Latince kök sözcük carraria‘dan -araba yolu-, o da Latince kök carrus‘tan araba- geliyor. 16. yüzyıldan itibaren koşuyolu, anlam genişlemesiyle hızlı ya da kesintisiz etkinlik anlamında kullanılıyordu. Kimi zaman yansız olarak kullanılsa da, güneşin seyrinde olduğu gibi, 17. ve 18. yüzyılda hızlı olduğu kadar kısıtlamasız etkinlik
şeklinde bir anlam taşıyordu. 1767 tarihindeki “a . . . beauty. . . in the career of succes” [başarı yolunda . . . bir güzellik] ile 1848 tarihindeki Macauley’nin “in the full career of succes” [bütün o başarı dolu yolunda] kullanımları arasındaki içerim değişikliğinden emin olmak kolay değil. Fakat 19. yüzyılın başlarından itibaren yerici içerim olmadan, özellikle diplomat ve devlet adamlarına göndermeyle, kullanmaya başlamış olmamız muhtemel. 19. yüzyılın ortalarından itibaren sözcük meslekteki ilerlemeyi, sonra da mesleğin kendisini anlatmaya başlar.
Bu noktada, özelikle de 20. yüzyılda, career WORK, LABOUR [iş, emek] (bkz. bu maddeler) ve özellikle job’m [iş] başlıca örneklerini oluşturduğu bir grup sözcükten ayrılamaz hale gelir. Career hala politikacılar ve eğlence işindekileri anlatmak üzere soyut ve parlak bir anlamda kullanılıyor, ama daha genel olarak, bilinçli ve bilinçsiz bir sınıf ayrımıyla, üstü örtülü bir ilerleme vaadi içeren işler’i dile getiriyor. Açıkça içeride gelişme olanağı olan işleri – devlet memurluğu kariyeri -anlatmak için yaygın biçimde kullanıldıysa da, artık rağbet gören, arzu edilir ya da gurur duyulan uğraşılan kapsıyor- “kömür madenciliği kariyeri”. Career artık her zaman terfi ya da ilerlemeyi olmasa bile sürekliliği ima ediyor genellikle, yine de career ile iş arasındaki ayrım ancak kısmen buna dayanıyor ve farklı iş türleri arasındaki sınıf ayrımlarıyla da ilişkili çoğu zaman.
Öte yandan, terim kapsamı, “careers tavsiyesi” örneğinde olduğu gibi, kimi zaman bu çağrışımların üstünü çizer ve “yan yarıya yetenekli işçiler”i anlatmak üzere Amerikalıların “düz career yörüngesi” biçiminde bir kullanımları da olmuştur” (s. 64-65).
Williams, Raymond (2012). Anahtar Sözcükler, (çev. Savaş Kılıç), İletişim Yayınları, İstanbul.
Salutatorium 
Bir Cevap Yazın