Sabahat Atlan – Roma Tarihi’nin Ana Hatları I. Kısım Cumhuriyet Devri

Roma’nın Kuruluş Efsaneleri

“Roma, İtalya’nın merkezinde, Etruria, Apenin’ler, Campania ve deniz arasında yer alan Latium bölgesinde ve Tiber nehri üzerindedir. Uzunluğu 135, genişliği 45 Km. olan Latium’da yaşayan halk, M.Ö. 12. yüzyılda kuzey Alplerinden Po vadisine giren ve 10. yüzyılda Latium’a kadar ulaşan ölülerini yakan İtalik’ler grubudur ve isimleri buraya yerleştikten sonra düz memleket adamı manasına Latius olmuştur. Bu devrede henüz daha kabile hayatı yaşayan ve başlarında bir kabile kralı bulunan Latin’ler hayvan yetiştirmek ve harp etmekle vakit geçirirlerdi. Emin tepelerin yamaçlarında köy grupları halinde (Pagi) yaşadıkları yerler kendilerine kabile kralı tarafından verilmişti. Sayısı 30 olan bu çoban gruplarının oturdukları tepelerin üzerinde müstahkem bir yerleri (Oppidum) vardı. Köylüler harp zamanlarında buraya sığınır, sulh zamanlarında ise topluluğun pazarı burada kurulurdu. Bu 30 köy topluluğunun arasında dini bir Birlik vardı ve senede bir defa yapılan dini kurban ve bayramlar, Alba dağı üzerinde kutsal bir yeri olan Tanrı Juppiter Latiaris için yapılırdı. Yedinci I. yarısında Latium Etrüsk’ler tarafından işgal edilince, bunların tesiri ile eski köyler birer şehir haline gelmiştir ki bunlardan biriside Roma idi.

Romalıların kendi inançlarına göre Roma, Troia’lı bir prens olan Aeneas‘ın ahfadı tarafından kurulmuştur. Efsanenin en eski şeklinde şehri bizzat Aeneas kurmuş ve Troia’lı bir kadın olan Rhome‘ye göre isimlendirmiştir. Efsanenin daha sonraki bir şeklinde ise şehir, Aeneas’ın Tyrsenia isimli bir kadından doğan oğlu Romylos’un torunu Rhomos tarafından kurulmuştur. Fakat eski Roma efsanesine nazaran şehir şu şekilde meydana gelmiştir: Troia’dan kaçıp kurtulan Aeneas, çeşitli maceralardan sonra gelip Latium’a yerleşmiş, oğlu Ascanius ise Albalonga şehrini kurarak orada yaşamıştır. Ascanius’un ahfadı uzun seneler burada hüküm sürmüşlerdir. Nihayet Amulius, büyük kardeşi Numitor’u tahttan indirerek kendisi kral olmuş, kardeşinin kızı Rhea Silvia’yı da Vesta mabedine rahibe yapmıştır. Rhea Silvia’nın harp Tanrısı Marstan Romulus ve Remus isimli ikiz iki oğlu olunca Amulius bunları bir sepet içine koyarak Tiber nehrine bırakmıştır. Fakat kıyıya sürüklenen çocuklar evvela dişi bir kurt tarafından emzirilmiş, sonra da bir çoban tarafından büyütülmüşlerdir. Delikanlı olunca, Albalonga şehrine giderek kralı öldürmüşler, daha sonra Tiber nehrinde kıyıya sürüklendikleri yerde yeni bir şehir kurmaya karar vermişlerdir. Fakat daha başlangıçta, kurulacak şehrin hangisinin adını alacağı ve hangisinin saltanat süreceği yüzünden aralarından kavga çıkmış ve sonunda Romulus, Remus‘u öldürerek şehri tek başına Palatinus tepesi üzerinde kurmuştur.

M.Ö. 753 senesi 21 Nisanı, Romalılarca şehrin kuruluş günü olarak kabul edilmiştir” (s. 11-12).

Atlan, Sabahat (2014). Roma Tarihi’nin Ana Hatları: I. Kısım Cumhuriyet Devri, TTK Yayınları, Ankara.