“Gerek malın, gerekse onu çevreleyen eğlence atmosferinin görkeminin baş tacı edilmesi, Grandville’in sanatının gizli temasıdır.* Bu sanatın ütopik ve kinik öğeleri arasındaki ayrılık, bu temadan kaynaklanan bir durumdur. Grandville’in sanatında cansız nesneler betimlenirken kılı kırk yararcasına ayrıntıya inilmesi, Marx’ın malın “tanrıbilimsel kökenli olumsuz özellikleri” diye adlandırdığı olguya uygun düşer. Bu özellikler, “spécialité”de açık seçik belirginleşir; “spécialité”, lüks mallar endüstrisi döneminde ortaya çıkan bir mal nitelendirmesidir. Grandville’in kalemi, bütün doğayı spesiyalitelere dönüştürür. Grandville, spesiyaliteleri, reklam -bu sözcük o dönemde ortaya çıkar- hangi ruhla malları tanıtıyorsa, o ruhla sergiler. Grandville’in sonu deliliğe varır.
“Moda: Bay Ölüm! Bay Ölüm!”
LEOPARDI: Moda ile Ölüm Arasındaki Diyalog
Dünya fuarları, malların evrenini yaratır. Grandville’in fantazyaları ise evrene malın özyapısını verir. Bu fantazyalar evreni modernleştirir. Satürn’ün halkası, Satürn sakinlerinin akşamları hava almaya çıktıkları, dökme demirden yapılma bir balkona dönüşür. Bu grafik ütopyanın yazın alanındaki örneklerini, Fourier’ci doğabilimci Toussenel’in kitapları yansıtır.
Mal denilen fetişe hangi dinsel tören kurallarıyla tapılacağını moda saptar. Grandville, modanın istemlerinin kapsamını, günlük kullanım eşyalarını ve evreni de içine alacak biçimde genişletir. Modayı en uç noktalarında izleyerek doğasını gün ışığına çıkarır. Moda, organik dünyayla çatışkı içerisindedir. Canlı beden ile anorganik dünya arasında bir tür pezevenklik yapar. Cesetlerin hakkını canlılarda gözetir. Anorganik dünyanın cinsel çekiciliğinin boyunduruğundaki fetişizm, modanın can damarıdır. Mal kültü, bu can damarını kendi hizmetine alır”(s.95)
Benjamin, Walter (2017), Pasajlar, (çev. Ahmet Cemal), YKY, İstanbul.
*Grandville: Fransız grafik ve karikatür sanatçısı Ignace Isidore Gérard’ın (1803-1847) sanatçı adı. Karikatürlerinde insanların zayıf yanlarını hayvan betimlemeleriyle dile getirmiştir. (Ç.N.)
Grandville (Jean Ignace Isidore Gerard)
Salutatorium 
Bir Cevap Yazın