“Bilgeliğimiz ne kadar kesin olsa da, yine de hayatın anlamını öğrenmeyi bahşetmedi bize. Hayatı yaşayan bütün insanlar, milyonlarca insan, hayatın anlamından hiç şüphe etmiyor.
Gerçekten en karanlık çağlardan beri, hakkında birşeyler bildiğim hayat var olduğundan beri, hayatın boş olduğu hakkında bana da hayatın anlamsızlığını ispat eden o görüşleri tanıyan insanlar, yine de yaşamış ve hayata yine de bir anlam vermişlerdir.
İnsan hayatının başladığı zamanlardan bu yana, insanlar, hayatın anlamına sahipti. Ve onlar, bana gelinceye kadar bu hayatı yaşadılar. Benim içimde, benim çevremde ne varsa, maddi olan olmayan, herşey onların hayat hakkındaki bilgilerinin meyvesidir. Zekamın, bu hayatı yargılamama ve lanetlememe yarayan araçları, bütün bunlar, benim tarafımdan değil, onlar tarafından meydana getirilmiştir.Ben kendim, doğdum, eğitildim, büyüdüm -onlar sayesinde. Onlar demiri çıkardı, onlar orman açmayı öğretti, onlar inekleri ve atları ehlileştirdi, onlar ekin ekmeyi öğretti, onlar birlikte yaşamayı öğretti, onlar hayatımızı sağlam biçime soktu, onlar bana düşünmeyi ve konuşmayı öğretti. Ve onların eseri olan ben, onlar tarafından yedirilip içirildim, onlardan ders gördüm. Onların düşünce ve sözleriyle düşünerek onlara diyorum ki, hepsi boştur. Burada bir yanlışlık var, diyordum kendi kendime. Bu yanılgı neydi, işte onu bulamıyordum.”(s.51-52).
Tolstoy, Lev Nikolayeviç (2005), İtiraflarım, (çev. Orhan Yetkin), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
Salutatorium 
Bir Cevap Yazın