Genel Olarak Gezegenler Dünyasının Yapısının Kökeni ve Hareketlerinin Nedenleri Bölümünden:
“Birinci görüşte, Güneş’in çevresinde yörüngeler çizen altı gezegen ile dokuz uydunun hep aynı yönde, yani çekim gücü ile tümünün dönüşüne egemen olan doğrultuda ve Güneş’in de kendi ekseni çevresindeki dönüşünün yönünde hareket ettikleri; gezegen yörüngelerinin bir belirli ortak düzlemden, yani Güneş’in ekvator çizgisinin uzantısı üzerindeki düzlemden ayrılmadığı; ve Güneş dünyasının Güneş’e en uzak gök cisimlerinde, Güneş’e yakın olanlara oranla hareket nedeni güçsüz olduğu için, bu itme gücünün eksikliği ile açıklanabilecek biçimde yörüngelerin şaşmaz determinasyonundan sapmalar olduğu kabul edildiğine göre diyorum ki: Bütün bunlar göz önüne alındığı zaman, sistemin tüm uzantısında etki yapan bir nedenin varlığına ve gezegen yörüngelerinin yer ve yönlerindeki uyumun, kendilerini harekete geçiren bu maddi nedenle tam uyumlarının sonucu olduğuna inanmamız gerekir.
İkinci görüşe göre ise,sistemimizdeki gezegenlerin içinde döndüğü uzayı ele aldığımızda, uzayın tamamen boş olduğunu ve bu gök cisimlerini etkileyecek ya da hareketlerine uyum getirecek hiçbir maddeyi kapsamadığını görürüz. Bu durum, mutlak bir kesinlikle saptanmıştır ve olurluluğu bir önceki olasılığı aşmaktadır. Bu düşünceden yola çıkan Newton, gezegenler sisteminin içinde bulunduğu uzay boyunca uzanarak gezegenlerin ortak hareketini etkileyecek bir maddi neden olabileceğini kabul etmedi. Newton, bu düzenin, doğa güçlerinin katkısı olmaksızın doğrudan doğruya Tanrı’nın eliyle kurulduğunu ileri sürdü. Bu görüşleri tarafsız olarak değerlendirince, her ikisinin de aynı güçte oldukları ve her ikisininde haklı olarak mutlak kesinlik iddiasında bulundukları görülür. Ne var ki, birbiriyle çelişkili görünen bu nedenlerin birleşebileceği bir görünüş bulunabileceği ve gerçek sistemin bu kavramda aranması gerektiği de ortadadır. Bu görüşü kısaca belirteceğiz” (s. 77-78).
Kant, Immanuel (2007). Evrensel Doğa Tarihi ve Gökler Kuramı, (çev. Seçkin Selvi), Say Yayınları, İstanbul.
Salutatorium 
Bir Cevap Yazın