“Sosyolojde esas ikilem (dichotomy) birçok şekilde dile getirilmiştir. Catton (1966) animistik ve natüralistik sosyoloji ayrımını tartışır. Giddens (1976) ‘pozitif’ ve ‘yorumlayıcı’ sosyoloji ayrımını yapar. Martindale (1974) ‘hümanistik’ ve ‘bilimsel’ sosyolojinin tarhisel köklerini tartışır. Bütün bu terimler, kuramcıların istemeden hangi etiketi giyebilecekleri konusunda kullanılan ve de kötü kullanılan terimlerdir. Örneğin Dennis Wrong, eğer terim onun kastettiği gibi anlaşılıyor olsa, kendisinin hümanistik sosyolog olarak kabul edilmesi konusunda gönüllüdür. Çünkü, Swella Wrong (1976) yanlış anlaşılmaktan kaçınmak için sosyolojisini ‘şüpheci sosyoloji’ (sceptical sociology) olarak adlandırmaya yeltenir.
Fakat öyle görünüyor ki sosyolojide tek ikilem; bir yandan animistik (animistic) ‘yorumlayıcı’ (interpretative), ‘hümanistik’ ve ‘şüpheci’ (sceptical) öte yandan natüralistik ‘pozitivistik’ (positivistic) ve ‘bilimsel’ (scientific) sosyoloji arasındadır.
Bu türden ikili bir tiplemenin, klasik sosyolojinin ustalarından biri olan Max Weber’in ideal tiplemesine dayanan bir tipleme olduğunu burada vurgulamak istiyoruz. Burada uç tipler olarak ‘naturalistik’ veya pozitivistik’ ve diğer yandan ‘hümanistik’ veya ‘yorumlayıcı’ tiplemesini yaparken bu tiplerin gerçeklikte var olmadıkları düşüncesini unutmadık. Onlar sosyologlara toplumsal fenomenleri tartışabilmelirini sağlayan, gerçeklikten çıkarsanan soyutlamalardır. İlerde her bir kuramı tartışırken göreceğimiz gibi, her bir kuram az ya da çok pozitivistik veya hümanistik sosyolojiye yakın olacaktır. Kuramsal varsayımları karşılaştırma ve ayrıştırmada kullanılabilecek bu şekilde bir tiplemenin öğretici değeri, bu tipleri temsil ettiği varsayılan birçok kuram ayrıntılı bir biçimde ele alındığında daha belirgin olacaktır” (s. 14-15).
Poloma, Margaret M. (1996). Çağdaş Sosyoloji Kuramları, (çev. Hayriye Erbaş), Gündoğan Yayınları, İstanbul.
Salutatorium 
Yorum bırakın