Svetlana Aleksiyeviç – Nazi İşgalinde Sovyet Kadınları

“Sofiya Mironovna Vereşak efsanevi Jitomir yer altı örgütünde çarpışmış ve mucizevi bir şekilde SD zindanlarından sağ çıkmayı başarmış.

İşte onun yaşam öyküsü:

Savaşta başardığımız her şey, savaş öncesi soluduğumuz havanın sonucudur. SD’ler tarafından son kez sorgulandıktan sonra, üçüncü kez, kurşuna dizileceklerin listesine alındım. Beni art arda sorgulayanlardan üçüncüsü tarih eğitimi gördüğünü söylüyordu. Bizim neden böyle olduğumuzu ve düşüncelerimizin bizim için neden bu kadar önemli olduğunu sordu. Yaşamın her türlü düşünceden üstün olduğunu söyledi. Onun gibi düşünmediğimi söyleyince bağırmaya başladı ve beni dövdü: ‘’Bu nasıl şey? Sizi böyle yapan, ölüme bile meydan okumanızı sağlayan nedir? Komünistler niçin Komünizmin dünyada zafer kazanmasını istiyorlar?’’ diye sordu. Çok güzel Rusça konuşuyordu.

Ona her şeyi anlatmaya karar verdim. Nasılsa beni öldüreceklerdi. Hiç olmazsa boşuna ölmemiş olacaktım. Bizim güçlü olduğumuzu öğrenecekti. Beni dört saat kadar sorguladı. Okulda öğrendiğim tüm sosyal bilim ve ekonomi bilgimi kullanarak, sorularını en iyi biçimde yanıtlamaya çalıştım. Tepkisi görülmeye değerdi doğrusu! Başını ellerinin arasına aldı, odanın içinde dolaşıp durdu. Sonra gözlerini bana dikti ve uzun bir süre baktı… baktı… Afallamıştı… Ama ilk kez dayak yemedim.

O ahlaki düelloyu düşünebiliyor musunuz? Bir yanda dayak yemiş, saçlarının yarısı yolunmuş (Sofiya’nın işkenceden önce iki kalın saç örgüsü vardı), yarı aç (Sofiya önce incecik bir dilim ekmek istemiş, sonra ekmeğin kabuğuna daha sonra birkaç ekmek kırıntısına razı olmuştu) bir tutsak, öte yanda güçlü kuvvetli,besili, kendinden emin bir Nazi. Buna karşın, bir şey onu şu soruyu sormaya zorluyor: ‘’Peki o halde siz kimsiniz?’’ Korktuğu için bu soruyu sormadı. Hayır. Çünkü henüz 1943 yılındaydık. Ama bir tür tehlike sezinlemekteydi. Bu tehlikenin ne olduğunu anlamaya çalışıyordu. Sofiya ona tehlikenin ne olduğunu anlattı. Dinledi ve hatta onu dövmekten vazgeçti. Ama kız odadan çıktıktan sonra, ismini kurşuna dizileceklerin listesine ekledi…’’ (s. 276-277).

*SD Sicherheitdienst – Güvenlik servisi: SS yönetimindeki Nazi partisi istihbarat servisi.-ç.n

Aleksiyeviç, Svetlana (2002). Nazi İşgalinde Sovyet Kadınları, (çev. Serpil Güvenç – Hilal Ünlü), Evrensel Basım Yayın, İstanbul.