Umberto Eco – Günlük Yaşamdan Sanata

sette-anni-di-desiderio

“…Kitaplıklar, belli bir eğitimden geçmemiş kimselere açık olmasaydı; tıpkı sürücü ehliyeti almak için gidilen kurslar gibi, kitaba saygı ve kitaptan gerektiği gibi yararlanma becerilerini kazandıracak kurslar açmak gerekecekti. Çok ince bir sanat, bu nedenle okulun ve yetişkinlerin eğitimini üstlenmiş kurumların bu konuda yardımcı olmaları gerekecektir, çünkü bildiğimiz üzere kitaplık okulun, belediyenin ve devletin yükümlülük alanı içindedir. Bu bir uygarlık sorunudur ve kitaplık adını verdiğimiz aracın hâlâ ne kadar çok insana yabancı olduğunu fark etmiyoruz. Son derece yetenekli ve becerikli genç bilimadamları ile yaşamında ilk kez kültür dünyasına adım atan genç öğrencilerin bir arada bulundukları kitle üniversitesinde yaşayan kişi, inanılmaz olaylarla karşı karşıya kalabilir. Bana şunları söyleyen öğrencimle ilgili örneği aktarayım: ‘Bu kitabı Bologna Üniversitesi Kitaplığı’nda okuyamam, çünkü Modena’da oturuyorum ben.’ ‘İyi, diyorum öğrencime, ‘Modena’da da kitaplıklar var.’ ‘Hayır, diyor, ‘Modena’da kitaplık yok.’ Bu öğrencim o güne dek, yaşadığı şehirdeki hiçbir kitaplığın adını duymamış.

I luoghi della memoria scritta. Le Biblioteche italiane tra tute

Estense Kütüphanesi, Modena, Kuruluş 1600’ler

Üniversite bitirme tezi hazırlayan bir öğrencim bana gelip, ‘Husserl’in Mantık Araştırmaları kitabını bulamadım, kitaplıklarda yok’ diyor. ‘Hangi kitaplıklarda yok?’ diye soruyorum. ‘Burada Bologna’da, ayrıca oturduğum şehrin kitaplıklarına da baktım, Husserl’in yapıtları yok,’ diyor. ‘Kitaplıkta Husserl’in yapıtlarının İtalyanca çevirilerinin bulunmaması çok tuhafıma gitti,’ diyorum. ‘Belki vardır ama hepsi ödünç alınmış,’ diyor. Birden herkes büyük bir şevkle Husserl okumaya başlamış olsa gerek! Bir kitaplığın bu durumlara karşı donanımlı olması, Husserl gibi bir yazarın yapıtlarından en az üçer adet bulundurması gerekir. Bu öğrenci kitaplıkta Husserl’in yapıtlarını bulamıyorsa, bu o öğrenciye bazı şeylerin açıklanmamış olduğunu gösterir; demek ki, bu öğrenciye kitaplık içinde bir görevliye giderek, söz konusu yapıtın hangi nedenlerden dolayı bulunmadığını sorabileceği de hiçbir zaman söylenmemiş. Yurttaş ile kitaplık arasında bir uyumsuzluk, bir iletişim eksikliği var.” (s. 169-170)

Eco, Umberto (2016). Günlük Yaşamdan Sanata, (çev. Kemal Atakay), Can Yayınları, İstanbul.